Czym jest kwas hialouronowy?

Kwas hialuronowy, zwany również hialuronianowym, jest polisacharydem (cząsteczką złożoną z łańcucha cukrów) występującym naturalnie w przestrzeni międzykomórkowej i odpowiedzialnym za jej właściwości elastyczne. U ludzi kwas hialuronowy zlokalizowany jest głównie w skórze i tkance łącznej, gdzie przyczynia się nie tylko do utrzymania objętości i turgoru (stanu uwodnienia tkanek) ale również odpowiada za takie cechy tkanek jak ich elastyczność i stabilność. Skład i budowa chemiczna kwasu hialuronowego jest identyczna u wszystkich gatunków zwierząt i ludzi w związku z czym nie wywołuje on reakcji immunologicznych typu odrzucania. Całkowita zawartość kwasu hialuronowego u 70 kilowej osoby wynosi ok. 15 gramów. W związku z tym, że 1/3 całkowitej ilości kwasu hialuronowego jaka znajduje się w ludzkim ciele jest całkowicie wymieniana (rozkładana i od nowa produkowana) w ciągu doby, naturalnie występujący kwas hialuronowy jest zbyt niestabilny by znaleźć zastosowanie jako wypełniacz tkankowy. Wstrzyknięty w tej postaci do tkanek ulega szybkiemu wychwytowi przez naczynia limfatyczne, a następnie po dostarczeniu do wątroby jest rozkładany do dwutlenku węgla i wody. W celu uczynienia kwasu hialuronowego bardziej stabilnym (trwalszym w organizmie) jego pojedyncze cząsteczki są modyfikowane chemicznie tak by utworzyły dłuższe łańcuchy bardziej odporne na mechaniczną i enzymatyczną degradację.

Czym różnią się komercyjnie dostępne preparaty zawierające kwas hialouronowy?

Hylaform zawiera spolimeryzowany (połączony w dłuższe łańcuchy) kwas hialuronowy pochodzący ze ścięgien kurcząt, natomiast Restylan zawiera spolimeryzowany kwas hialuronowy pochodzący z hodowli bakteryjnych. Poza pochodzeniem nieco inny jest również proces polimeryzacji a co za tym idzie finalna wielkość cząsteczek kwasu hialuronowego jaki znajduje się w preparacie.

Skuteczność i trwałość preparatów zawierających kwas hialouronowy.

Wszystkie przeprowadzone do tej pory badania kliniczne pokazały, że kwas hialuronowy jest co najmniej tak samo skuteczny w wypełnianiu bruzd i zmarszczek jak preparaty zawierające kolagen (Zyderm i Zyplast). W oparciu o opinie lekarzy mających duże doświadczenie w stosowaniu kwasu hialuronowego przyjmuję się, że trwałość jego efektów wynosi około 6 miesięcy ( 4 do 6 miesięcy dla Restylanu i 3-4 miesiące dla Hylaformu).Niektórzy lekarze są zdania, że kwas hialuronowy ma długotrwały "bodźcujący" wpływ na stan skóry, trwający nawet lata po jego podaniu.

Potencjalne reakcje uboczne i powikłania po kwasie hialouronowym.

Przyjmuje się generalnie, że wypełniacze tkankowe zawierające kwas hialuronowy są bezpieczne i nie wywołują reakcji alergicznych ani odczynów ogólnoustrojowych. Podobnie jak i w przypadku innych wypełniaczy tkankowych możliwe jest jednak wystąpienie lokalnych (ograniczonych do miejsca podania) niekorzystnych objawów do których należą:

1. Odczyny lokalne. Najczęściej spotykane odczyny lokalne to stwardnienia i guzki w tkance podskórnej oraz długotrwała hiperpigmentacja w linii podania. Ponadto jeżeli kwas hialuronowy zostanie podany zbyt płytko pod skórę lub pod śluzówkę może to spowodować długotrwałe, widoczne sine przebarwienie w miejscu podania (najczęściej dotyczy to brzegu ust).
2. Odczyny tkankowe. Częstość występowania reakcji tkankowych pod postacią utrwalonego zaczerwienienia skóry, ziarniniaków z możliwością utworzenia się ropni oraz zmian trądzikopodobnych ocenia się na 0.8 do 2%. U 4% pacjentek po powiększeniu ust występuje zakażenie wirusem opryszczki.
3. Odczyny naczyniowe. W rzadkich przypadkach po przypadkowym podaniu kwasu hialuronowego do drobnych naczyń może pojawić się purpurowe, siateczkowate przebarwienie skóry o długotrwałym przebiegu. Opisywane są również pojedyncze przypadki ubytków skóry lub śluzówki zaopatrywanej normalnie przez zablokowane kwasem hialuronowym naczynie krwionośne.

Wnioski.

Jakkolwiek preparaty zawierające kwas hialuronowy są skutecznymi i bezpiecznymi wypełniaczami tkankowymi stosowanymi z powodzeniem w wypełnianiu bruzd i zmarszczek na twarzy to należy jednak pamiętać o możliwości wystąpienia długotrwałych, miejscowych efektów ubocznych. Z tego względu każda pacjentka decydująca się ich zastosowanie powinna uzyskać szczegółowe informacje na ten temat podczas konsultacji tak by móc podjąć właściwą ze swojego punktu widzenia decyzję. Należy również pamiętać, że widoczne efekty zastosowania kwasu hialuronowego nie utrzymują się dłużej niż pół roku.